| Małków k. Hrubieszowa – 17 listopada 2013 r. |
|
W uroczystości wzięli udział: Naczelny Rabin Polski Michael Schudrich, Proboszcz Parafii Prawosławnej z Hrubieszowa ks. Jan Kot, Proboszcz Parafii Matki Bożej Sokalskiej z klasztoru Bernardynów w Hrubieszowie Wenancjusz Stasiuk , Wójt Gminy Mircze Lech Szopiński, z-ca Wójta Sławomir Marciniuk, zastępca Burmistrza Miasta Hrubieszowa Paweł Perelmuter, uczniowie i nauczyciele z Zespołu Szkół z Kryłowa, przedstawiciele Rady Gminy Mircze oraz mieszkańcy Małkowa i okolic. Uroczystość prowadził Zbigniew Niziński, prezes Fundacji. Przy grobie odbyła się modlitwa przedstawicieli trzech wyznań. Uczniowie, którzy przybyli z Pocztem Sztandarowym pod opieką Dyrektora Jana Baryły przedstawili wzruszające wiersze i pieśni. Głos zabrali też świadkowie wydarzeń, którzy opowiedzieli zapamiętane wydarzenia z 2 grudnia 1939 r. Niemcy już 1 grudnia 1939 pędzili z Chełma, drogą w kierunku Hrubieszowa, około 1800 Żydów, mężczyzn w wieku od 16 do 60 lat. Zanim kolumna dotarła po 15 godzinach do Hrubieszowa, Niemcy zabili kilkuset Żydów słabnących w marszu. Następnego dnia w Hrubieszowie dołączono do kolumny kolejnych kilkuset Żydów i wszystkich pędzono przez Małków do Sokala, do strefy sowieckiej. Na drodze było dużo błota więc kto osłabł i nie nadążał za kolumną został zastrzelony. Cała droga była zasłana ciałami zabitych Żydów. Na rozkaz Niemców mieszkańcy Małkowa zakopali ofiary w wykopanym dole. Pozostali Żydzi szli naprzód, Niemcy cały czas strzelali do szeregów. 16 km przed Sokalem, na rozstajnych drogach, podzielono Żydów na dwie grupy. Jedna poszła na Sokal a druga na Bełz. Gdy doszli do Bugu żandarmi kazali im wejść do rzeki i przejść na drugi brzeg. Grozili, że kto tego nie zrobi zostanie zastrzelony. Żydzi wchodzili po szyję do wody, jednak z drugiego brzegu Rosjanie strzelali na postrach nie chcąc wpuścić ich do siebie. Mimo tego Żydzi dotarli na drugą stronę rzeki, ale musieli przez dziewięć godzin czekać na brzegu. W tym czasie wielu z nich zmarło z wycieńczenia. Następnie Niemcy odeszli, a Żydzi musieli ponownie przejść przez rzekę i rozpoczęli powrót do domów. W czasie Marszu Śmierci zginęło ponad 1000 Żydów. Upamiętnienia dokonano dzięki przychylności właściciela terenu i pomocy mieszkańców Małkowa.
|
W Małkowie Kolonii odbyła się uroczystość odsłonięcia tablicy Pamięci nad grobem Żydów, upamiętnionym przez Fundację „ Pamięć, Która Trwa”. Ofiary zostały zamordowane 2 grudnia 1939 r. w Marszu Śmierci, podczas którego Niemcy zabijali Żydów z Chełma i Hrubieszowa gnanych do Sokala nad Bugiem. Mieszkańcy Małkowa oraz zaproszeni goście oddali hołd niewinnie pomordowanym. 
